Tokat’ın Zile ilçesinde her yıl eylül ayının ortalarında üzüm bağları bozularak toplanan üzümlerden pekmez yapılıyor. Geleneksel yöntemlerle hazırlanan pekmezin lezzeti ise şıranın içine atılan ve kayalık alanlardan toplanan özel beyaz topraktan geliyor.
Tokat’ta kış aylarında sofraların vazgeçilmezi olan pekmez üretimi, bağ bozumu ile birlikte başladı. Zile ilçesinde toplanan üzümler geleneksel yöntemlerle pekmeze dönüştürülüyor. İlçede yaşayan vatandaşlar, pekmeze akışkanlık ve kıvam vermesi için Bayındırhüyük köyünde kayalık alanlardan kazma ve kürek yardımı ile pekmez toprağı çıkarıyor. Sabahın erken saatinde üzüm bağlarının yolunu tutan vatandaşlar, üzümün pekmeze olan yolculuğunu başlatıyor.
Bağlardan toplanan salkım salkım üzümler, ilk olarak özel pekmez toprağıyla buluşuyor. Ardından toprakla karışması için ezilen üzümler, kıvama geldikten sonra kaynatılmak üzere büyük kazanlara konuyor. Meşe odunu ateşinde 2-3 saat sürekli karıştırılarak kaynatılan üzümler, kıvama geldikten sonra süzgeçten geçiriliyor. Bekleme süresinin ardından kavanozlara alınan pekmez, tüketilmek üzere hazır hale geliyor.
