ABD’li yetkililer, Güneş’ten kopan dev bir plazma topu ve manyetik alanın bu sabah itibarıyla Dünya’ya çarpacağını ve çeşitli bölgelerde auroraların görülebileceğini açıkladı.
ABD’li yetkililer, Güneş’ten kopan dev bir plazma topunun ve beraberindeki güçlü manyetik alanın Dünya’ya doğru hızla ilerlediğini ve bu sabah itibarıyla çarpmasının beklendiğini açıkladı. Güneş’ten fırlayan koronel kütle ejeksiyonu (CME), saatte 4 milyon kilometre gibi inanılmaz bir hızla Dünya’ya yaklaşırken, uzmanlar bu jeomanyetik fırtınanın özellikle Kuzey ve Güney Kutbu’na yakın bölgelerde göz kamaştırıcı aurora olaylarına neden olacağını belirtiyor. Bu gelişme, Güneş’in 11 yıllık döngüsünün zirvesine yaklaştığı dönemde gerçekleşiyor. Güneş’in en aktif evresine girmesi, Dünya’da jeomanyetik fırtınaların sayısının artmasına yol açıyor. Geçtiğimiz Mayıs ayında gezegen, son 20 yılın en güçlü jeomanyetik fırtınalarını yaşamış ve kutuplardan uzak bölgelerde bile gökyüzünde olağanüstü auroralar izlenmişti.
JEOMANYETİK FIRTINA UYARISI: G4 SEVİYESİ
ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresi (NOAA) Uzay Hava Tahmin Merkezi’nden Shawn Dahl, plazma topunun etkisinin Doğu Zaman Dilimi’ne göre sabah veya öğle saatlerinde hissedileceğini ve etkilerinin bir sonraki güne kadar sürebileceğini açıkladı. Fırtınanın şiddeti G4 seviyesinde değerlendirildi, bu seviye, fırtına şiddeti skalasında G5’in hemen altında yer alıyor. Ancak fırtınanın tam etkisinin, plazma çarpması gerçekleştiğinde netleşeceği bildirildi. Jeomanyetik fırtınaların Dünya üzerindeki etkileri sadece göz kamaştırıcı auroralarla sınırlı değil. CME’ler, Dünya’nın manyetik alanına çarptığında, gezegenin manyetosferinde büyük rahatsızlıklar yaratabiliyor. Bu rahatsızlıklar elektrik şebekeleri, uydu sistemleri ve GPS teknolojilerinde ciddi aksamalar yaratma potansiyeline sahip.
ELEKTRİK VE UYDU SİSTEMLERİ RİSK ALTINDA
Bu tür jeomanyetik fırtınalar, elektrik şebekelerini ciddi şekilde etkileyebilir. Örneğin, 2003 yılında meydana gelen “Cadılar Bayramı Fırtınaları”, İsveç’te elektrik kesintilerine yol açmış ve Güney Afrika’da enerji altyapısına zarar vermişti. Benzer şekilde, Mayıs ayındaki fırtınalar ABD’nin Ortabatı bölgesinde tarımda kullanılan hassas GPS sistemlerini bozmuş ve bazı yüksek voltajlı transformatörlerin devre dışı kalmasına neden olmuştu. Sciencealert’te yer alan habere göre; Dünya yörüngesinde bulunan yaklaşık 5 bin uydu da bu tür fırtınalardan etkilenebilir. Jeomanyetik fırtınalar sırasında iyonosferin genişlemesi, uyduların yavaşlamasına ve yörüngelerinden sapmalarına neden olabiliyor. Bu nedenle uzmanlar, fırtınanın hemen ardından uyduların seviyelerinin yeniden ayarlanması gerektiğini belirtiyor.
AURORALAR İZLENEBİLECEK
Yetkililer, jeomanyetik fırtınanın yaratacağı etkilerin en dikkat çekici yanlarından birinin auroralar olacağını vurguluyor. Güneş’ten gelen plazma Dünya’nın manyetik alanıyla etkileşime girerek aurora adı verilen büyüleyici ışık gösterilerine yol açıyor. Kutuplara yakın bölgelerde yoğunlaşan bu auroralar, fırtınanın şiddetine bağlı olarak daha güneydeki bölgelerden de izlenebilecek. Uzmanlar, auroraların en iyi şekilde şehir ışıklarından uzak karanlık bölgelerde gözlemlenebileceğini belirtiyor. Ayrıca dijital kameralar ve akıllı telefonların, çıplak gözle görünmeyen auroraları bile kaydedebileceği ifade ediliyor. Bu olağanüstü doğa olayı, gökyüzü meraklıları için kaçırılmaması gereken bir fırsat sunuyor.